معرفی کتاب: تاریخ معاصر ایران
معرفی کتاب
عنوان: تاریخ معاصر ایران
نویسنده (گان): موسی نجفی و موسی فقیه حقانی
سال نشر: 1390
انتشارات: نشر آرما؛ اصفهان
کتاب «تاریخ معاصر ایران» اگرچه یک کتابِ تاریخی خوب است، اما چیزی بیش از بیانِ صرف تاریخ و حوادث تاریخی است.
اگر می‌خواهید نگاهی از بالا به تاریخ معاصر کشورمان داشته باشید و به‌صورت مختصر و مفید از وقایع تاریخ معاصر ایران و آن‌چه در این مدت بر ملت ایران گذشته است اطلاع یابید، «تاریخ معاصر ایران» پیش‌نهاد مناسبی است: یک کتابِ کوچکِ پالتویی که خیلی سریع می‌شود خواندش و البته لحن پویا و زنده‌ی کتاب که با جدول‌ها و نکات نغز تاریخی هم‌راه شده، سرعت و لذت خواندن‌ش را چند برابر می‌کند.
دربارهی اهمیت خواندن تاریخ و ارتباط آن با مسائل اجتماعیِ امروز کشور، باید بر این نکته تاکید کرد که شناخت عمیق و تحلیلی تحولات ۵۰۰ ساله‌ی ایران، راهی الزامی است برای شناسایی هویت فعلی ما که در آن هستیم و گاه از آن غافلیم.
«تاریخ معاصر ایران» به وقایع و رویدادهای پنج
قرن اخیر ایران، از صفویه تا انقلاب اسلامی، می‌پردازد. در خلال این رصد تاریخی، تلاش
نویسنده‌گان بر آن است که تاریخ نقلی و تاریخ تحلیلی را با افق تاریخ فکر و اندیشه
توامان نگاه کنند. در حقیقت نجفی و حقانی کوشیده‌اند در کتاب‌شان خواننده را به
چیزی فراتر از بیان توالی حوادث تاریخی ره‌نمون شوند و بینش و منظری برای تحلیل
تاریخ به دست دهند؛ از جمله سنجش تاریخِ معاصر و خدمت و خیانت در تاریخ معاصر
ایران بر اساس خط «موازنه‌ی منفی» و «موازنه‌ی مثبت» در تاریخ ایران است؛ به این
معنی که کدام افراد و جریانات تاکید بر
اتکا و سرسپرده‌گی به بیگانه داشته اند و کدام‌یک ضد استکبار و بی‌اعتماد
به بیگانه بوده و تکیه بر داشته‌های دینی و ملی می‌نموده اند.
نکته‌ی دیگری که دربارهی این کتاب باید گفته شود، تاکید و توجه نویسنده‌گان به جریان نوگرایی و تجددخواهی در تاریخ معاصر ایران است؛ چنان‌که فصلی تحت عنوان «نوگرایی در عصر قاجار» به این مساله اختصاص یافته است. علاوه بر این، فصولی تحت عنوان «جریان‌شناسی عصر مشروطیت ایران» و «فراماسونری و انجمن‌های مخفی در ایران» در کتاب گنجانده شده است که وجه نظری و تحلیلیِ کتاب را فربه‌تر و جنبه‌ی اجتماعی آن را مبرز می‌کند.
البته از نقاط ضعف کتاب هم نباید غافل بود: لحن کتاب در برخی نقاط شعاری و جانب‌دارانه می‌شود و دیدگاه‌های گوناگون درباب یک مسئله‌ی تاریخی ذکر نمی‌شود. این دومی البته شاید به‌خاطر رعایت اختصار بوده باشد. به هر حال در خواندن کتاب باید این مساله را لحاظ کرد.
گفتنی است که از نویسندگان کتاب، کتاب تحقیقی تر و جامع تری به نام «تاریخ تحولات سیاسی ایران» به چاپ رسیده است که در حقیقت این کتاب ساده شده و خلاصه شده‌ی آن کتاب است.«تاریخ معاصر ایران» در ۳۷۲صفحه و قیمت 6500 تومان به همت بنیاد فرهنگی تاریخی خانه‌ی مشروطه‌‌‌ی اصفهان توسط نشر آرما به چاپ رسیده است.
