معرفی و خلاصه‌ی کتاب: تاریخ عقاید سیاسی (از افلاطون تا هابرماس)

معرفی و خلاصه‌ی کتاب

عنوان کتاب: تاریخ عقاید سیاسی (از افلاطون تا هابرماس)

نویسنده: سون اریک لیدمان

مترجم: سعید مقدم

سال نشر: 1381

انتشارات: تهران؛ اختران

 

کتاب تاریخ عقاید سیاسی، از دو جنبه قابل‌توجه است. اولاً اینکه به‌صورت مختصر و مفید، به‌کل تاریخ عقاید سیاسی، از دوران باستان تا دهه‌های پایانی قرن بیستم، پرداخته است. دوم اینکه لحن کتاب بسیار ساده و روان و به‌دوراز پیچیدگی‌های زبانی است و لذا فهم مطالب برای کسانی که درزمینهٔ اندیشه سیاسی مطالعه زیادی نداشته‌اند آسان است.

اما نکتهٔ مهم درباره این کتاب این است که پروبلماتیک نویسنده در این کتاب مسئلهٔ عدالت اجتماعی، قشربندی اجتماعی، مالکیت، طبقات و نابرابری است. درواقع کتاب به‌صورت ضمنی رنگی از اندیشه‌های سوسیالیستی بر خود دارد. بنابراین، برای آن دسته از خوانندگانی که با پروبلماتیک مارکسیستی به سراغ این کتاب می‌روند، منبع هماهنگ و قابل‌استفاده‌ای است. البته برای دیگر خوانندگان و پژوهشگران نیز قابل‌استفاده است؛ هرچند که متناسب با پروبلماتیک خود باید از میان مطالب کتاب دست به گزینش بزنند.

منظر ما در این نوشتار، دیدگاه‌های گوناگونی است که در تاریخ اندیشهٔ سیاسی پیرامون «دولت» مطرح‌شده است. 

---

خلاصه‌ی کامل کتاب تاریخ عقاید سیاسی را از اینجا دریافت کنید.

برای دریافت رمز فایل خلاصه‌ی کتاب، می‌توانید مبلغ 2500 تومان را به شماره کارت زیر واریز نموده و از طریق ارسال پیامک به شماره 09101782329 رمز فایل را دریافت نمایید.

شماره کارت:

8100   3064   7210    5041

بانک رسالت ـ به نام علی محمدزاده

---

از رهایی تا آزادی؛ بحثی در رابطه‌ی اقتصاد و سیاست (برگرفته از آراء هانا آرنت)

اشکال مختلف فعالیت انسانی

هانا آرنت، به اشکال فعالیت انسانی می‌پردازد که به نظر او سنت فلسفی غرب به آن اهمیت نداده و اندیشه را از عمل برتر شمرده است. وی سه وجه فعالیت بشر را از هم تمیز می‌دهد:

1- تلاش برای معاش (labour)؛

2- کار خلاق (work) و

3- عمل (action).

تلاش برای معاش، مجموعه فعالیت‌هایی است که لازمه‌ی تأمین معیشت و تداوم بقای آدمی است.  فعالیتی روزمره و مربوط به رفع نیازهای زیستی که در آن انسان چون حیوان اسیر ضرورت‌های زیستی خویش است. حاصل تلاش برای معاش، بازتولید مکرر حیات آدمی است که غایتی فراتر از خود ندارد و طبیعی و اجتناب ناپذیر است. تلاش برای معاش، عرصه‌ی فعالیت اقتصادی و محصور به علایق اقتصادی است.

کار خلاق، فعالیتی است که از طبیعت فراتر می‌رود؛ بر روی آن عمل می‌کند؛ آن را تغییر می دهد و جهانی مصنوعی می‌سازد. جهانی که انسانی و غیر طبیعی و از آن آدمی است. حاصل کار و کوشش انسان به این معنا، وسایل، ابزارها، صنایع، تکنولوژی، آثار هنری و... است. یعنی چیزهایی که بر طبیعت افزوده می‌شود. فرهنگ و تمدن، محصول این کار است؛ این کار ویژه‌ی انسان است و حیوان در آن راهی ندارد.

تلاش برای معاش اجباری و و تکراری وبیهوده است؛ در حالی که کار خلاق فعالیتی است آزادانه و مظهر اختیار آدمی. کار خلاق، بر عکسِ تلاش برای معاش، عملی است ذاتاً فردی.

عمل، عالی‌ترین نوع فعالیت انسان است و اقدام، مبادرت، تهور، انقلاب و حضور در عرصه‌ی عمومی، ابتکار و تجربه‌ی عمل آزاد را شامل می‌شود. عمل، وجوهی تجربی از زندگی آدمی را در بر می‌گیرد که با آزادی در ارتباط است. نتایج این نوع از فعالیت، برخلاف دو نوع پیشین، بر انسان آشکار نیست. از همین رو عمل فعالیتی آزاد است. همین نظم ناپذیری و پیش‌بینی ناپذیری عمل آزاد انسان، سرشت تاریخ و سیاست را رقم می‌زند. عمل خصلتی جمعی دارد و نیازمند حوزه‌ی عمومی است. عمل، عرصه‌ی فعالیت سیاسی است و سیاست، همان عمل آزاد در حوزه‌ی عمومی است.

معرفی کتاب: اقتصاد عدالت‌محور

معرفی کتاب

عنوان کتاب: اقتصاد عدالت‌محور

نویسنده: حسن سبحانی

سال نشر: 1386

انتشارات: تهران؛ سروش

 

دکتر حسن سبحانی، استاد تمام اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده‌ی دوره‌های پنجم، ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی، در کتاب «اقتصاد عدالت‌محور» به تبیین چارچوب‌های اساسی اقتصاد مبتنی بر عدالت‌اجتماعی پرداخته است.

در ادامه به ذکر نکاتی از این کتاب می‌پردازیم:

اهمیت فرهنگ و وسیله بودن اقتصاد

آن‌چه شاخصه‌ی نگاه دکتر سبحانی در این کتاب محسوب می‌شود، نگاه فرهنگی به اقتصاد است. این نگاه فرهنگی به اقتصاد، دارای دو وجه است. از یک سو این تعالی اقتصاد است که مقدمه را برای تعالی فرهنگ فراهم می‌سازد و زمینه‌های اعتقادی نهضت بزرگ اسلامی را عینیت می‌بخشد و امکان آن را فراهم می‌سازد تا انسان‌هایی با ارزش‌های والا و جهان‌شمول اسلامی پرورش یابند (سبحانی 1386، 40). برای مثال، با رفع فقر و استضعاف است زمینه برای تأمین نیازهای معنوی و فکری انسان فراهم می‌شود. از سوی دیگر، شرط لازم برای تحقق اقتصاد عدالت‌محور، وجود انسان‌های تربیت شده و مهذب است. انسان‌هایی که تا این اندازه به تکامل اخلاقی رسیده‌اند که منافع جامعه‌ی اسلامی بر منافع فردی آن‌ها ترجیح دارد؛ از جیب یکدیگر بدون ممانعت و به حد نیاز برداشت می‌کنند؛ در معاملات از یکدیگر سود نمی‌گیرند و صفا و یکپارچه‌گی در بین آنان حاکم است (ص22). انسان‌هایی که سهم انگیزه‌های مادی در فعالیت‌های اقتصادی آن‌ها بسیار کم و سهم انگیزه‌های غیرمادی در حد کمال است (ص29). سبحانی چنین اقتصادی را در فصل اول کتاب و زیر عنوان «نظام اقتصادی مهدوی» دنبال می‌کند.

معرفی کتاب: رساله‌ی حقوق امام سجاد(ع)

معرفی کتاب

عنوان کتاب: رساله‌ی حقوق امام سجاد(ع)

مترجم: محمدحسین افشاری

سال نشر: 1390

انتشارات: قم؛ مشهور

در نگاه اول، شاید رساله‌ی حقوق امام سجاد(ع) یک کتاب حدیثی معمولی به‌نظر برسد؛ مجموعه‌ای از احادیث که پیرامون موضوعی گردآوری شده‌اند. اما این کتاب از چند جهت کتابی خاص است.

یکی این‌که مبانی و اصول آن‌چه امروز آن‌را حقوق بشر می‌خوانند، 1400 سال پیش ذکر شده و مورد تأکید قرار گرفته است. موضوع دیگر خود توجه به مسئله‌ی حقوق و طبقه‌بندی اقسام حقوق و ذکر حد و مرزهای این حقوق است. نکته‌ی سوم، توجه به گونه‌ای از حقوق است که امروزه آن را حقوق جامعه‌ای می‌خوانند و از جمله‌ی آن می‌توان به حق فرهنگ اشاره نمود. این توجه در قالب برخی احادیث و روایات در این کتاب آمده است. و نهایتاً چهارمین و مهم‌ترین نکته، بناکردن ساختار حقوقی بر یک پایه‌ی محکم و استوار است که از نسبی‌اندیشی و سیالیت حقوق بشر پیش‌گیری می‌کند. در اولین حدیث این کتاب شریف آمده است:

بزرگترین حقوق و حقـی که اصل حقوق است و از آن حقـوق دیـگر منتشر ومتفرع می‌شود، حق خداوند بر توست و در درجه‌ی دوم حق خودت بر خودت می‌باشد. (با تلخیص)

در این جمله دو پایه‌ برای حقوق بشر در نظر گرفته شده است: اولین حق، که پایه‌ی تمامی حقوق است، حق خداوند و دومین حق، حق انسان‌ها. این توجه، نکته‌ی قابل تأملی است و در مباحث مربوط به حقوق انسان‌ها، از جمله دعوای فرد و جامعه؛ آزادی و عدالت و... می‌تواند مورد استفاده و استناد قرار گیرد. 

معرفی کتاب: حقوق شهروندی و عدالت

معرفی کتاب

عنوان کتاب: حقوق شهروندی و عدالت

نویسنده: عماد افروغ

سال نشر: 1387

انتشارات: سوره‌ی مهر؛ تهران

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دکتر عماد افروغ، نسبت آزادی و عدالت است که در ادامه‌ی دوگانه‌ی اساسی فرد- جامعه و عاملیت- ساختار است. افروغ در آثار متعدد خود درصدد بیان این نکته است که میان این دو مفهوم تضاد و تعارض وجود ندارد؛ بلکه این دو در پیوندی عمیق باهم هستند. تفسیری که افروغ از انقلاب اسلامی به دست می‌دهد نیز مبتنی بر همین پروبلماتیک است: به نظر افروغ در انقلاب اسلامی ایران از سویی شعار محوری انقلاب فرانسه، یعنی آزادی، متجلی است و از سوی دیگر شعار محوری انقلاب روسیه، یعنی عدالت و این دو مفهوم بااخلاق و معنویت است که به یکدیگر پیوند می‌یابند. در حقیقت انقلاب اسلامی ایران مترصد است به سه نیاز همیشه‌گی بشر، یعنی آزادی، عدالت و معنویت پاسخی جامع، هماهنگ و هم‌زمان بدهد.

بحث از حقوق شهروندی و نسبت آن با عدالت نیز در ادامه‌ی همین مسئله است و با توجه به این‌که به نظر افروغ ما در تاریخ سی و چندساله‌ی پس از انقلاب هم‌واره میان آزادی‌خواهی و عدالت‌خواهی در نوسان بوده‌ایم، اهمیت دو چندان می‌یابد. در ادامه به برخی نکات از این کتاب اشاره خواهیم کرد.