جامعه و پژوهش

جامعه شناسی برای زندگی

جامعه و پژوهش

جامعه شناسی برای زندگی

جامعه و پژوهش

۹ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «انقلاب اسلامی» ثبت شده است

معرفی کتاب: احیاگری و مردم‌سالاری دینی

علی محمدزاده | يكشنبه, ۲۵ اسفند ۱۳۹۲، ۰۹:۴۷ ب.ظ

معرفی کتاب

عنوان کتاب: احیاگری و مردم‌سالاری دینی

نویسنده: عماد افروغ

سال نشر: 1389

انتشارات: سوره‌ی مهر؛ تهران

احیاگری و مردم سالاری دینی

این کتاب در واقع جلد دوم کتاب «انقلاب اسلامی و مبانی بازتولید آن» است که در آن افروغ به بحث درباره‌ی انقلاب اسلامی ایران و نسبت ولایت فقیه و مردم‌سالاری می‌پردازد.

به نظر افروغ انقلاب اسلامی ایران دارای صبغه‌ای فلسفی، عرفانی و کلامی- فقهی است که مترصد است به سه نیاز همیشگی بشر، یعنی آزادی، عدالت و معنویت پاسخی جامع، هماهنگ و هم‌زمان بدهد. رکن دینی و شیعی این انقلاب که در زمان غیبت به اجتهاد و فقاهت برمی‌گردد، آن را به مثابه‌ی مقوله‌ای بیناذهنی و نظارت‌پذیر از هرگونه شبهه‌ی شخصی و اقتدارگرایی، به‌ویژه اقتدارگرایی قدسی و عرفانی و فرادسترس، مبرا می‌سازد. افروغ معتقد است امام خمینی(ره) بر متفاوت بودن ولایت معصوم و ولایت‌فقیه تأکید داشت و ولایت‌فقیه را دائرمدار ولایت سیاسی و حیات اجتماعی و ولایت کبری را مخصوص معصوم می‌دانست. از این دیدگاه، ولایت‌فقیه چون دائرمدار فقه است، ولایتی قانون‌مدار، منضبط، قاعده‌مند و پیش‌بینی‌پذیر و تنها راه اتصال و پیوند عقل با وحی در زمان غیبت است؛ افروغ در این کتاب به بحث و بررسی پیرامون چنین برداشتی از ولایت‌فقیه می‌پردازد و نسبت آن را با دموکراسی مورد بحث قرار می‌دهد.

  • علی محمدزاده

معرفی کتاب: یادگاران (کتاب احمدی روشن)

علی محمدزاده | يكشنبه, ۲۵ اسفند ۱۳۹۲، ۰۹:۱۶ ب.ظ

معرفی کتاب

عنوان کتاب: یادگاران (کتاب احمدی روشن)

نویسنده: مرتضی قاضی

سال نشر: 1391

انتشارات: روایت فتح؛ تهران

احمدی روشن

کتاب «احمدی روشن» دربردارنده صد خاطره از والدین، همسر، دوستان و نزدیکان شهید احمدی روشن است که به کوشش «مرتضی قاضی» به نگارش درآمده است. اگرچه معتقدم نباید از شهدا فرشته ساخت، ولی خواندن این کتاب خالی از لطف نیست.

  • علی محمدزاده

معرفی و خلاصه‌ی کتاب

عنوان کتاب: دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران (دوره‌ی جمهوری اسلامی)

نویسنده: حسین بشیریه

سال نشر: 1387- چاپ پنجم

انتشارات: نگاه معاصر؛ تهران

جامعه شناسی سیاسی ایران

یکی از لوازم کسب شناخت پیرامون پدیده‌های اجتماعی، مطالعه‌ی آن‌ها از نظرگاه‌ها و دیدگاه‌های متفاوت و گاه متخالف است. مطالعه‌ی کتاب دکتر حسین بشیریه از این بابت می‌تواند مفید فایده باشد؛ در ادامه، نگاهی به برخی از دیدگاه‌های بشیریه در این کتاب خواهیم داشت.

  • علی محمدزاده

باید کاری کرد

علی محمدزاده | جمعه, ۶ دی ۱۳۹۲، ۰۹:۱۲ ب.ظ

منتشر شده در نشریه روز مردم- جمعه 6 دی ماه 92/ دریافت فایل pdf

تا کی باید برای حل مشکلات کشور چشم انتظار حکومت بنشینیم؟ تا کی باید در قبال اقدامات و عملکردهای مثبت و یا منفی واکنشی انفعالی داشته باشیم و در قبال عملکردها، تنها خوشحال یا ناراحت شویم؟ آیا نقش ما- یعنی گروه های مردمی- تنها محدود به حضور پای صندوق های رأی و شرکت در راهپیمایی های گوناگون است؟ آیا نقش گروه های مردمی در قبال مسائل کشور در مطالبه از قوای مختلفِ حکومت خلاصه می شود؟ آیا اگر بنشینیم و منتظر باشیم، مشکلات کشور به دست سیاسیون و مقامات برطرف خواهد شد؟ یا اینکه گره های کور مسائل کشور پیچیده تر و بغرنج تر خواهد گشت؟

آیا گروه های مردمی نمی توانند در عرصه های مختلف نقشی فعالانه ایفا نمایند؟  آیا گروه های مردمی برای ایفای نقش فعالانه باید چشم انتظار بنشینند تا دولت بودجه ای تصویب کند یا مجلس قانونی بگذارد یا  فلان دستگاه حکومتی بخشنامه ای بفرستد؟ آیا برای جوشش باید چشم انتظار کسی نشست؟

در دورانی به سر می بریم که نهادهای بروکراتیک ناکارآمدی خود را اثبات کرده اند. فعالیت های فرهنگی نهادهای حکومتی به ویترین سازی و بیلان کاری مبدل شده است؛ کار فرهنگی به انتقادهای تند و تیز از وضعیت حجاب تقلیل یافته است و قوانین و لوایح گرهی را نگشوده اند. فرهنگ مصرفی توسط دستگاه های حکومتی و رسانه ملی در جامعه نهادینه شده است و امواج اقتصاد سرمایه داری، حتی روستاهای این مملکت را نیز با خود به یغما برده است. سرمایه داران و قدرتمندان، خویش را به جای مردم جا زده اند و جای گروه های مردمی را در اداره کشور گرفته اند. سیاسیون و رسانه های شان، سرگرم جنگ های زرگری خویش اند و دعوای اصولگرا و اصلاح طلب، دوباره سکه ی رایج شده است. انقلابی که روزی محرومین و مستضعفین صاحبانش بودند، چند سالی است به واسطه ی سیاست های اقتصادی نئولیبرال به ملک شخصی صاحبان سرمایه و قدرت مبدل شده است و سالهای سال است که سمت و سوی کشور از اقتصاد مردمی فاصله گرفته است. جهت گیری های کشور در عرصه سیاست خارجی تحت تأثیر تندباد آمد و شد دولت ها قرار گرفته است و نقش گروه های مردمی در صدور انقلاب، به بوته ی فراموشی سپرده شده است. در سالهای اخیر، با خصوصی کردن بخش های مختلف کشور- از بهداشت و درمان گرفته تا حمل و نقل و آموزش- مردم به زائده ی سرمایه دارن و یا دولت مبدل شده اند. بیمارستان های خصوصی شمال شهر، برای مراجعان ثروتمندشان فرش قرمز پهن کرده اند و محرومان و مستضعفان در بیمارستان های فکستنی جنوب شهر، از امروز حواله فردا می شوند. شعار عدالت هشت سالی است در بسیاری موارد به ضد خود بدل شده است و شعار اعتدال، تاکنون معنایی جز دنبال کردن مطامع سیاسی نیافته است.

پس خودمان باید برای خودمان کاری کنیم!

  • علی محمدزاده

خصوصی سازی؛ مردمی کردن اقتصاد نیست!

علی محمدزاده | جمعه, ۶ دی ۱۳۹۲، ۰۹:۰۴ ب.ظ

منتشر شده در نشریه روز مردم- جمعه 6 دی ماه 92/ دریافت فایل pdf


خصوصی سازی

»مردمی کردن اقتصاد» از کلیدواژه‌هایی است که چند سالی است به کرّات از رسانه‌ها و از زبان برخی مسئولین شنیده می‌شود؛ اما آنچه از این کلیدواژه مراد می‌شود، بیش از آنکه »مردمی« کردن اقتصاد باشد، واگذاری گلوگاه‌های اقتصادی کشور به «سرمایه‌داران» و «باندهای قدرت و ثروت» است.

مردمی که تا دیروز برای درمان بیمارانشان به بیمارستان‌های دولتی و بیمه‌های درمانی چشم امید دوخته بودند، امروز با درهای بسته‌ی بیمارستان‌ها و بخش‌های درمانی روبرو می‌شوند که به مدد خصوصی سازی بهداشت و درمان، تنها با واریز هزینه‌های کلان باز می‌شوند. هزینه‌ی یک عمل جراحی ساده گاهی به قدری سنگین است که باید یکی از اعضای بدنشان را بفروشند تا عضو دیگر را درمان کنند؛ و در مقابل، صاحبان بیمارستان‌های خصوصی و سرمایه‌داران، سرریز پولشان را خرج سفرهای تفریحی امریکا و اروپا می‌کنند.

دانشجویان محروم و طبقه متوسطی که برای قبولی در دوره‌های روزانه‌ی دانشگاه‌ها، ساعت‌ها و روزها وقت‌شان را گذاشته اند تا توانسته‌اند در کنکور پذیرفته شوند، امروز در کنار خود دانشجویانی را می‌بینند که بی‌هیچ زحمتی و به مدد پرداخت 70-80 میلیون تومان وارد دانشگاه شده‌اند و با خودروهای گران قیمت‌شان به همکلاسی‌هاشان فخر می‌فروشند.

بانک‌ها و مؤسسات مالی، به مدد خصوصی سازی‌های صورت گرفته در اقتصاد، مثل قارچ در هر کوچه و خیابان سبز شده‌اند و سودهای کلانی را نصیب صاحبان‌شان می‌کنند.

و در این میان جای این پرسش مطرح می‌شود که اگر این کار مردمی کردن اقتصاد است، پس چرا مردم معمولی سهمی ندارند و هیچ چیز برایشان تغییر نکرده است؟

اقتصاد مردمی اقتصادی است که در آن محوریت نه با سرمایه های کلان، که با سرمایه های خُرد مردمی باشد؛ نه اینکه سرمایه های خُرد مردمی فقط در مصرف هزینه شود. مدل تعاونی، اگر نگاه درجه چندم به آن کنار گذاشته شود، شاید نمونه ای از اقتصاد مردمی باشد.

  • علی محمدزاده

خاطرات اردوی جهادی قافله خاکی

علی محمدزاده | شنبه, ۲۳ آذر ۱۳۹۲، ۰۷:۱۸ ب.ظ

جهادی

دوران دانشجویی ام در کرمان- که پنج سالی طول کشید- برایم خاطرات و تجربیات شیرین فراوانی داشت. یکی از این خاطرات، همراهی با دوستان جهادی دانشگاه بود. تابستان 87 اولین اردوی جهادی استخوان دارِ جهادی های دانشگاه شهید باهنر کرمان در روستای دازان از منطقه نمداد برگزار شد و بعد از آن بود که ستاد اردوی جهادی دانشگاه شهید باهنر کرمان سر و سامان گرفت. 

تابستان 88 دومین جهادی در روستای کنج کسور شکل گرفت و تابستان 89، نهضت آباد کلیتو میهمان بچه های جهادی بود.

این آخرین تماس از نزدیک من با بچه های جهادی بود و بعد از آن به دلیل کنکور ارشد و بعد هم فارغ التحصیلی و عزیمت از کرمان، تنها وبلاگ بچه های جهادی را می دیدم و وصف کارشان را می شنیدم.

اما جهادی به قدری برای من- و سایر دوستانم- شیرین بود که حیفم آمد لااقل به حد جرعه ای از آن یادگاری بر ندارم. مثل حاجیان که وقتی پای حوض زمزم می رسند، قمقمه ای آب به یادگار می آورند. قمقمه ی آب من یادداشت های پراکنده ای بود که در طول اردوی سال 89 برداشتم و مدتها دنبال فرصتی بودم تا یادداشت ها را تدوین کنم و در قالب جزوه ای منتشر کنم؛ تا هم خودم با دیدن و خواندن خاطرات به یاد شور و شعف آن ایام بیفتم و هم شاید دیگرانی پیدا شوند که خاطرات به کارشان بیاید و از تجربیات کار دوستان جهادی آن سال ها استفاده کنند.

این فرصت سر انجام تابستان 92 دست داد و توانستم خاطرات را در قالب جزوه ای منسجم کنم. قصدم این بود که دفترچه خاطراتم به اردوی تابستان 92 برسد که بحمدالله رسید.

حال و بعد از گذشت چند ماهی از تدوین جزوه، فایلش را جهت دانلود در اختیار دوستان عزیزم قرار می دهم. امید که دوستان بتوانند استفاده کنند. 


دانلود فایل pdf خاطرات اردوی جهادی با عنوان «قافله ای که هنوز هم خاکی است»


  • علی محمدزاده

معرفی کتاب: شخم در مزرعه

علی محمدزاده | دوشنبه, ۹ ارديبهشت ۱۳۹۲، ۰۴:۲۶ ب.ظ

شخم در مزرعه

معرفی کتاب

عنوان کتاب: شخم در مزرعه

نویسنده: محسن حسام مظاهری

سال نشر: 1389

انتشارات: آرما؛ اصفهان

محسن حسام مظاهری، در نشریه­ی هابیل سلسله مقالاتی نسبتا جنجالی در باب دفاع مقدس و با نگاه جامعه شناختی می­نوشت که حالا هم­این مقالات را ویرایشی کرده است و در کتابی تحت عنوان «شخم در مزرعه» منتشر نموده است.

محسن حسام در این کتاب می­گوید بعد از انقلاب و کشته شدن متفکرین انقلاب اسلام، رویکرد عقلانی به انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به کناری رفت و رویکرد احساسی جای آن را گرفت. محسن حسام که این روند را یکی از مسائل اساسی جمهوری اسلامی می­داند، بر این عقیده است که «تا کی از جنگ سرودن؛ بس نیست»؟

  • علی محمدزاده

معرفی کتاب: هویت ایرانی و حقوق فرهنگی

علی محمدزاده | پنجشنبه, ۸ فروردين ۱۳۹۲، ۱۲:۴۳ ق.ظ
معرفی کتاب: هویت ایرانی و حقوق فرهنگی
معرفی کتاب

عنوان کتاب: هویت ایرانی و حقوق فرهنگی

نویسنده: عماد افروغ

سال نشر: 1387

انتشارات: سوره‌ی مهر؛ تهران

«هویت ایرانی و حقوق فرهنگی» کتابی است که نباید خواندن آن‌را از دست داد: پاسخ بسیاری از پرسش‌ها و مسائل در باب چالش‌های فرهنگی امروز جامعه‌ی ایران را می‌توان در این کتاب یافت. سال‌هاست که در مسائلی چون رواج پوشش‌های مختلف و اغلب الگو گرفته از رسانه‌های جهان سرمایه‌داری، گرایش جوانان به نمادها و سبک زنده‌گی غربی، بحران هویت جوان امروز و مانند این‌ها ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است. این‌که تا چه اندازه باید از این مسئله نگران بود؛ از چه منظری باید به این‌گونه مسائل نگریست و چه‌گونه باید با آن مواجه شد، نیازمند یک بینش صحیح و استوار درباره‌ی هویت ایرانی است. افروغ در این کتاب نظام فکری منسجمی را در باب فرهنگ و هویت طرح می‌کند و دیدگاه‌های خواندنی‌ای چه در عرصه‌ی فهم نظری از فرهنگ و هویت ایرانی و چه در ساحت سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی فرهنگی و مدیریت فرهنگی به مخاطب عرضه می‌کند.

  • علی محمدزاده

معرفی کتاب: انقلاب اسلامی و مبانی بازتولید آن

علی محمدزاده | شنبه, ۳ فروردين ۱۳۹۲، ۰۳:۰۰ ب.ظ

انقلاب اسلامی و مبانی بازتولید آن

معرفی کتاب

عنوان: انقلاب اسلامی و مبانی بازتولید آن

نویسنده: عماد افروغ

سال نشر: 1386

انتشارات: سوره‌ی مهر؛ تهران

نمی‌شود در زمینه‌ی انقلاب اسلامی دغدغه داشت و کتاب افروغ را نخواند! «انقلاب اسلامی و مبانی بازتولید آن» فهمی عمیق از انقلاب اسلامی و مبانی آن به دست می‌دهد و از کوته‌اندیشی های اغلب نظریه‌پردازان جامعه‌شناسی انقلاب به دور است؛ چرا که انقلاب اسلامی را که به گفته‌ی امام(ره) هدیه‌ی غیبی الهی است را نمی توان با نگاه مادی فهم نمود. عماد افروغ با در نظر گرفتن حضرت امام خمینی (ره) به عنوان نظریه پرداز اصلی انقلاب اسلامی و با واکاوی مبانی نظری و فلسفی و عرفانی ایشان تلاش نموده است تا زمینه‌ی لازم برای فهم و تبیین دقیق و علمی – فلسفی انقلاب اسلامی و درک دلالت‌ها و پیام‌های متنوع و تودرتوی حکمی، معنوی سیاسی و اجتماعی آن را فراهم کند و به بسط و روشن‌تر شدن وجه صداریی و کل‌گرایی توحیدی انقلاب اسلامی و تبیین فلسفی انقلاب اسلامی براساس حکمت متعالیه بپردازد.

  • علی محمدزاده