معرفی کتاب: شخم در مزرعه
معرفی کتاب
عنوان کتاب: شخم در مزرعه
نویسنده: محسن حسام مظاهری
سال نشر: 1389
انتشارات: آرما؛ اصفهان
محسن حسام مظاهری، در نشریهی هابیل سلسله مقالاتی نسبتا جنجالی در باب دفاع مقدس و با نگاه جامعه شناختی مینوشت که حالا هماین مقالات را ویرایشی کرده است و در کتابی تحت عنوان «شخم در مزرعه» منتشر نموده است.
محسن حسام در این کتاب میگوید بعد از انقلاب و کشته شدن متفکرین انقلاب اسلام، رویکرد عقلانی به انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به کناری رفت و رویکرد احساسی جای آن را گرفت. محسن حسام که این روند را یکی از مسائل اساسی جمهوری اسلامی میداند، بر این عقیده است که «تا کی از جنگ سرودن؛ بس نیست»؟
طبق نظرِ نویسنده، «شخم در مزرعه»، نگاهی انتقادی به روایات، تبلیغات و ادبیات رسمی دربارهٔ دفاع مقدس دارد. عنوانِ مقالات این کتاب عبارت‌اند از: «دفاع مقدس دولتی؛ دفاع مقدس مردمی»، «این‌جا که ایستاده‌ام، آن‌جا که ایستاده‌ای»، «شخم در مزرعه»، «روایتِ روایت فتح»، «دخیل بر ضریح عوام» و «رقصیدن به ساز ناکوک».
در بخشی از پیش‌گفتار این اثر آمده است:
«جنگ تحمیلی، بی‌گمان یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران است. واقعه‌ای که اینک بیش از دو دهه از زمان خاتمهٔ آن می‌گذرد، اما هنوز دامنهٔ تأثیرات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی وسیع آن ادامه دارد. اما با این وجود، مع‌الاسف در کشور ما به دلایل مختلف، تحلیل و بررسی پدیدهی جنگ تحمیلی و پیآمدهای آن از منظر علوم اجتماعی، با بی‌توجهی و اهمال مواجه شده است و بضاعت علمی و تحقیقاتی ما در این زمینه بسیار اندک و ناکافی است. باید اعتراف کرد که جنگ تحمیلی تاکنون برای علوم اجتماعی دانشگاهی و غیردانشگاهی ما «مسأله» نبوده و پژوهش‌گران و اساتید و دانشجویان رشته‌های مختلف این علوم، لااقل تاکنون نسبت به چنین واقعهی پُراهمیتی حساسیت و توجه لازم را نداشته و در این راستا آشکارا مرتکب قصور و کوتاهی شده‌اند. البته به موازات این قصور، بخش دیگری از این اتفاق ناخوشآیند را باید به نوع رویکرد و نحوهی عمل نهادها و بنیادهای رسمی متولی امر حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس نسبت داد و سیطرهی گفتمانی که در مقالات مجموعهی حاضر از آن به «دفاع مقدس دولتی» تعبیر شده است. نخ تسبیحی که مقالات این کتاب را به هم مرتبط می‌سازد، رویکرد نقادانه و بازاندیشانه نسبت به مجموعه ادبیات و تولیدات فرهنگی‌ای است که در سال‌های اخیر (خصوصاً از میانهی دههی هفتاد تاکنون) حول موضوع و مفهوم «دفاع مقدس» توسط سازمان‌ها و نهادهای رسمی و حکومتی تولید و ترویج شده است».
