معرفی کتاب: اقتصاد عدالت‌محور

معرفی کتاب

عنوان کتاب: اقتصاد عدالت‌محور

نویسنده: حسن سبحانی

سال نشر: 1386

انتشارات: تهران؛ سروش

 

دکتر حسن سبحانی، استاد تمام اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده‌ی دوره‌های پنجم، ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی، در کتاب «اقتصاد عدالت‌محور» به تبیین چارچوب‌های اساسی اقتصاد مبتنی بر عدالت‌اجتماعی پرداخته است.

در ادامه به ذکر نکاتی از این کتاب می‌پردازیم:

اهمیت فرهنگ و وسیله بودن اقتصاد

آن‌چه شاخصه‌ی نگاه دکتر سبحانی در این کتاب محسوب می‌شود، نگاه فرهنگی به اقتصاد است. این نگاه فرهنگی به اقتصاد، دارای دو وجه است. از یک سو این تعالی اقتصاد است که مقدمه را برای تعالی فرهنگ فراهم می‌سازد و زمینه‌های اعتقادی نهضت بزرگ اسلامی را عینیت می‌بخشد و امکان آن را فراهم می‌سازد تا انسان‌هایی با ارزش‌های والا و جهان‌شمول اسلامی پرورش یابند (سبحانی 1386، 40). برای مثال، با رفع فقر و استضعاف است زمینه برای تأمین نیازهای معنوی و فکری انسان فراهم می‌شود. از سوی دیگر، شرط لازم برای تحقق اقتصاد عدالت‌محور، وجود انسان‌های تربیت شده و مهذب است. انسان‌هایی که تا این اندازه به تکامل اخلاقی رسیده‌اند که منافع جامعه‌ی اسلامی بر منافع فردی آن‌ها ترجیح دارد؛ از جیب یکدیگر بدون ممانعت و به حد نیاز برداشت می‌کنند؛ در معاملات از یکدیگر سود نمی‌گیرند و صفا و یکپارچه‌گی در بین آنان حاکم است (ص22). انسان‌هایی که سهم انگیزه‌های مادی در فعالیت‌های اقتصادی آن‌ها بسیار کم و سهم انگیزه‌های غیرمادی در حد کمال است (ص29). سبحانی چنین اقتصادی را در فصل اول کتاب و زیر عنوان «نظام اقتصادی مهدوی» دنبال می‌کند.