معرفی کتاب: بازاندیشی در سیاست‌فرهنگی

معرفی کتاب

عنوان کتاب: بازاندیشی در سیاست‌فرهنگی

نویسنده: جیم مک‌گوییگان

مترجم: نعمت‌الله فاضلی و مرتضی قلیچ

سال نشر: 1388

انتشارات: تهران؛ دانشگاه امام صادق (ع)

کتاب «بازاندیشی در سیاست‌فرهنگی» ازجمله کتاب‌های قابل‌استفاده درزمینه‌ی سیاست‌گذاری فرهنگی است و با نگاهی انتقادی به سیاست‌فرهنگی نئولیبرالیسم می‌پردازد. هرچند متن کتاب به دلیل مخلوط و ممزوج بودن با مثال‌های فراوانی از سیاست‌فرهنگی دولت‌های بریتانیا و ایالات‌متحده‌ی امریکا، مقداری گنگ است و سخت فهمیده می‌شود.

توصیه می‌کنم قبل از مطالعه‌ی کتاب، حتماً مقدمه‌ی مترجم را خوب بخوانید. متن زیر هم نوشته‌ی مترجم کتاب است که تصویری کلی از کتاب ارائه می‌کند:

نویسنده در این کتاب در پی بررسی سیاست‌گذاری فرهنگی در عصر جدید، آن‌هم به صورتی انتقادی است. کتاب با این پرسش آغاز می‌شود که به هنگام چیرگی و تسلط منطق اقتصادی بر زندگی انسان‌ها زندگی فرهنگی چه معنایی خواهد داشت؟

معرفی کتاب: سیاست‌گذاری و فرهنگ در ایران امروز

معرفی کتاب

 عنوان کتاب: سیاست‌گذاری و فرهنگ در ایران امروز

نویسنده (گردآورنده): مجید وحید

سال نشر: 1382

 انتشارات: تهران؛ مرکز بازشناسی اسلام و ایران

در زمینه‌ی سیاست‌گذاری فرهنگی، کتاب‌های فارسی که به‌صورت مستقل به این موضوع پرداخته باشند، انگشت شمارند. کتاب «سیاست‌گذاری و فرهنگ در ایران امروز» یکی از این معدود کتاب‌هاست. این کتاب در واقع مجموعه‌مقالات همایشی به همین نام است که سال 80 در تهران برگزار شده است. از میان مقاله‌های این کتاب، مقالات دکتر وحید مجید، محمدجواد غلامرضا کاشی و محمدرضا تاجیک قابل استفاده‌اند. این کتاب مقاله‌ی درخشانی هم از پرویز اجلالی با عنوان «برنامه‌ریزی زبان ملی در ایران» دارد که خواندنی و مفید است.

معرفی کتاب: تاریخ سیاسی انتخابات ریاست جمهوری

معرفی کتاب

 عنوان کتاب: تاریخ سیاسی انتخابات ریاست جمهوری

 نویسنده (گان): غلامرضا خواجه‌سروی، علی‌اکبر رزمجو، محمدمحسن شارعی

سال نشر: 1392

 انتشارات: تهران؛ پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

کتاب تاریخ سیاسی انتخابات ریاست جمهوری، از خلال بررسی رویدادهای انتخابات ریاست جمهوری از ابتدای انقلاب تاکنون، تاریخچه‌ی رویدادهای سیاسی سال‌های پس از انقلاب اسلامی را شرح می‌دهد. از آن‌جا که درباره‌ی توالی رویدادهای سیاسی و اجتماعی پس از انقلاب اسلامی به‌صورت منسجم و یک‌جا منابع زیادی به چاپ نرسیده است، کتاب حاضر کتاب قابل استفاده‌ای است. نویسندگان در این کتاب مواضع و برنامه‌های نامزدهای هر دوره‌ی انتخابات، رویدادهای سیاسی دوره‌ی انتخابات و شرح عملکرد دولت نامزد منتخب را شرح می‌دهند و از دو منظر جامعه‌شناسی سیاسی و اقتصاد به نقد و بررسی عملکرد دولت‌های پس از انقلاب می‌پردازند. اگر چه این کتاب به لحاظ ویرایشی دارای غلط‌های تایپی و غیرتایپی زیادی است و به لحاظ تحقیقی مقداری دم دستی است و در کل کتابی درجه یک به شمار نمی‌رود، برای مرور حوادث سیاسی قابل استفاده است.

معرفی و خلاصه‌ی کتاب: تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم ـ جلد دوم: لیبرالیسم و محافظه‌کاری

معرفی و خلاصه‌ی کتاب

عنوان کتاب: تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم ـ جلد دوم: لیبرالیسم و محافظه‌کاری (بخش اول: لیبرالیسم)

نویسنده: حسین بشیریه

سال نشر: 1378

انتشارات: تهران؛ نی

 

کتاب تاریخ اندیشه های سیاسی، یکی از کتب مرجع در این حوزه است. در ادامه، خلاصه ای از بخش اول این کتاب ـ لیبرالیسم ـ جهت استفاده دوستان و دانشجویان عزیز ارائه می گردد.

معرفی و خلاصه‌ی کتاب: تاریخ عقاید سیاسی (از افلاطون تا هابرماس)

معرفی و خلاصه‌ی کتاب

عنوان کتاب: تاریخ عقاید سیاسی (از افلاطون تا هابرماس)

نویسنده: سون اریک لیدمان

مترجم: سعید مقدم

سال نشر: 1381

انتشارات: تهران؛ اختران

 

کتاب تاریخ عقاید سیاسی، از دو جنبه قابل‌توجه است. اولاً اینکه به‌صورت مختصر و مفید، به‌کل تاریخ عقاید سیاسی، از دوران باستان تا دهه‌های پایانی قرن بیستم، پرداخته است. دوم اینکه لحن کتاب بسیار ساده و روان و به‌دوراز پیچیدگی‌های زبانی است و لذا فهم مطالب برای کسانی که درزمینهٔ اندیشه سیاسی مطالعه زیادی نداشته‌اند آسان است.

اما نکتهٔ مهم درباره این کتاب این است که پروبلماتیک نویسنده در این کتاب مسئلهٔ عدالت اجتماعی، قشربندی اجتماعی، مالکیت، طبقات و نابرابری است. درواقع کتاب به‌صورت ضمنی رنگی از اندیشه‌های سوسیالیستی بر خود دارد. بنابراین، برای آن دسته از خوانندگانی که با پروبلماتیک مارکسیستی به سراغ این کتاب می‌روند، منبع هماهنگ و قابل‌استفاده‌ای است. البته برای دیگر خوانندگان و پژوهشگران نیز قابل‌استفاده است؛ هرچند که متناسب با پروبلماتیک خود باید از میان مطالب کتاب دست به گزینش بزنند.

منظر ما در این نوشتار، دیدگاه‌های گوناگونی است که در تاریخ اندیشهٔ سیاسی پیرامون «دولت» مطرح‌شده است. 

---

خلاصه‌ی کامل کتاب تاریخ عقاید سیاسی را از اینجا دریافت کنید.

برای دریافت رمز فایل خلاصه‌ی کتاب، می‌توانید مبلغ 2500 تومان را به شماره کارت زیر واریز نموده و از طریق ارسال پیامک به شماره 09101782329 رمز فایل را دریافت نمایید.

شماره کارت:

8100   3064   7210    5041

بانک رسالت ـ به نام علی محمدزاده

---

معرفی کتاب: اقتصاد عدالت‌محور

معرفی کتاب

عنوان کتاب: اقتصاد عدالت‌محور

نویسنده: حسن سبحانی

سال نشر: 1386

انتشارات: تهران؛ سروش

 

دکتر حسن سبحانی، استاد تمام اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده‌ی دوره‌های پنجم، ششم و هفتم مجلس شورای اسلامی، در کتاب «اقتصاد عدالت‌محور» به تبیین چارچوب‌های اساسی اقتصاد مبتنی بر عدالت‌اجتماعی پرداخته است.

در ادامه به ذکر نکاتی از این کتاب می‌پردازیم:

اهمیت فرهنگ و وسیله بودن اقتصاد

آن‌چه شاخصه‌ی نگاه دکتر سبحانی در این کتاب محسوب می‌شود، نگاه فرهنگی به اقتصاد است. این نگاه فرهنگی به اقتصاد، دارای دو وجه است. از یک سو این تعالی اقتصاد است که مقدمه را برای تعالی فرهنگ فراهم می‌سازد و زمینه‌های اعتقادی نهضت بزرگ اسلامی را عینیت می‌بخشد و امکان آن را فراهم می‌سازد تا انسان‌هایی با ارزش‌های والا و جهان‌شمول اسلامی پرورش یابند (سبحانی 1386، 40). برای مثال، با رفع فقر و استضعاف است زمینه برای تأمین نیازهای معنوی و فکری انسان فراهم می‌شود. از سوی دیگر، شرط لازم برای تحقق اقتصاد عدالت‌محور، وجود انسان‌های تربیت شده و مهذب است. انسان‌هایی که تا این اندازه به تکامل اخلاقی رسیده‌اند که منافع جامعه‌ی اسلامی بر منافع فردی آن‌ها ترجیح دارد؛ از جیب یکدیگر بدون ممانعت و به حد نیاز برداشت می‌کنند؛ در معاملات از یکدیگر سود نمی‌گیرند و صفا و یکپارچه‌گی در بین آنان حاکم است (ص22). انسان‌هایی که سهم انگیزه‌های مادی در فعالیت‌های اقتصادی آن‌ها بسیار کم و سهم انگیزه‌های غیرمادی در حد کمال است (ص29). سبحانی چنین اقتصادی را در فصل اول کتاب و زیر عنوان «نظام اقتصادی مهدوی» دنبال می‌کند.

معرفی کتاب: تنفس صبح

معرفی کتاب

عنوان کتاب: تنفس صبح

نویسنده (شاعر): قیصر امین پور

سال نشر: 1387

انتشارات: تهران؛ سروش

تنفس صبح اولین کتابی بود که از قیصر خواندم. زبان ساده و روان و در عین حال دردمند قیصر در این کتاب خواندنی است. به بهانه، شعری از این کتاب را تقدیم می کنم:

 نان ماشینی

آسمان تعطیل است

بادها بیکارند

ابرها خشک و خسیس

هق هق گریه‌ی خود را خوردند

من دلم می خواهد

دستمالی خیس

روی پیشانی  تب دار بیابان بکشم

دستمالم را اما افسوس

نان ماشینی

در تصرف دارد

......

......

......

آبروی ده ما را بردند!

معرفی کتاب: رساله‌ی حقوق امام سجاد(ع)

معرفی کتاب

عنوان کتاب: رساله‌ی حقوق امام سجاد(ع)

مترجم: محمدحسین افشاری

سال نشر: 1390

انتشارات: قم؛ مشهور

در نگاه اول، شاید رساله‌ی حقوق امام سجاد(ع) یک کتاب حدیثی معمولی به‌نظر برسد؛ مجموعه‌ای از احادیث که پیرامون موضوعی گردآوری شده‌اند. اما این کتاب از چند جهت کتابی خاص است.

یکی این‌که مبانی و اصول آن‌چه امروز آن‌را حقوق بشر می‌خوانند، 1400 سال پیش ذکر شده و مورد تأکید قرار گرفته است. موضوع دیگر خود توجه به مسئله‌ی حقوق و طبقه‌بندی اقسام حقوق و ذکر حد و مرزهای این حقوق است. نکته‌ی سوم، توجه به گونه‌ای از حقوق است که امروزه آن را حقوق جامعه‌ای می‌خوانند و از جمله‌ی آن می‌توان به حق فرهنگ اشاره نمود. این توجه در قالب برخی احادیث و روایات در این کتاب آمده است. و نهایتاً چهارمین و مهم‌ترین نکته، بناکردن ساختار حقوقی بر یک پایه‌ی محکم و استوار است که از نسبی‌اندیشی و سیالیت حقوق بشر پیش‌گیری می‌کند. در اولین حدیث این کتاب شریف آمده است:

بزرگترین حقوق و حقـی که اصل حقوق است و از آن حقـوق دیـگر منتشر ومتفرع می‌شود، حق خداوند بر توست و در درجه‌ی دوم حق خودت بر خودت می‌باشد. (با تلخیص)

در این جمله دو پایه‌ برای حقوق بشر در نظر گرفته شده است: اولین حق، که پایه‌ی تمامی حقوق است، حق خداوند و دومین حق، حق انسان‌ها. این توجه، نکته‌ی قابل تأملی است و در مباحث مربوط به حقوق انسان‌ها، از جمله دعوای فرد و جامعه؛ آزادی و عدالت و... می‌تواند مورد استفاده و استناد قرار گیرد. 

معرفی کتاب: نفرین زمین

معرفی کتاب

عنوان کتاب: نفرین زمین

نویسنده: جلال آل احمد

سال نشر: 1383 (انتشار برای اولین بار در سال 1346)

انتشارات: تهران؛ فردوس

«نفرین زمین»، یکی از خواندنی‌ترین کتاب‌های جلال آل احمد است که ورود مدرنیته به ایران را روایت می‌کند. در این داستان، جلال معلمی است که برای تدریس به روستایی دورافتاده فرستاده می‌شود و در خلال داستان، تحولات و رویدادهای آبادی را گزارش می‌کند. ایام حضور جلال در روستا، مصادف است با تحولاتی چون اصلاحات ارضی و تقسیم اراضی که در نتیجه‌ی آن سازوکارهای اجتماعی روستا دست‌خوش دگرگونی می‌شود. اما حادثه‌ی دیگری که بر سازوکارهای اجتماعی روستا اثر می‌گذارد، ورود ماشین‌آلات کشاورزی و صنعتی در اثر افزایش فروش نفت است. آسیاب بادی روستا جای خود را به آسیاب نفتی می‌دهد؛ موتور دیزلی جایگزین قنات می‌شود؛ تراکتور جای گاوآهن‌های سنتی را در شخم و وجین مزارع می‌گیرد و تأسیس مرغداری صنعتی در ده، نظام اشتغال و به تبع نظام فرماندهی و فرمان‌بری روستا را دگرگون می‌کند.

وجه دیگر رمان نفرین زمین، مقایسه‌ی مدام زندگی روستایی و شهری است: «فرق اصلی شهر و ده، در رابطه‌ای است که با زمین‌داریم. شهری زمین را در یک کف دست خاک گلدانش محصور می‌کند، یا در عرصه‌ی باغچه‌اش که از دو تخته قالیچه پهن تر نیست. یعنی که زمین برای او تفنن است. اما دهاتی زمین را می کارد؛ یعنی زنده نگه می‌دارد و از عقیم ماندنش جلو می‌گیرد. بهش کود می‌دهد؛ باهاش ور می رود؛ بوی خاکش را می‌شناسد و جنسش را و طاقتش را و لیاقتش را و ازش محصول بر می‌دارد. این است که زمین برایش شخصیت دارد (ص214).

در جای دیگری، این اقتصاد و مدرنیته‌ی نفتی است که موضوع نقد جلال قرار می‌گیرد: درست است که پول نفت هست و حاصلش آن سد دز و این چاه‌ها، ولی عاقبت؟ اگر از شیر مرغ تا جان آدمیزاد را به ازای نفت برایمان آماده کنند، این کود خارجی که ما را در ترکیب آن هیچ دخالتی نیست؟ [عاقبت که چه؟]

نهایتا این که این کتاب شایسته ی یک بررسی تاریخی و جامعه شناختی است.

معرفی کتاب: رباعیات خیام

معرفی کتاب

عنوان کتاب: رباعیات خیام

نویسنده (شاعر): حکیم عمر خیام نیشابوری

سال نشر: 1390

انتشارات: تهران؛ کتاب پارسه

رباعیات حکیم عمر خیام نیشابوری، دنیایی است که در آن فارغ از ترس عذاب إلهی، می‌توان به دنیا و خوشی‌هایش پرداخت؛ می‌توان با خیال آسوده در فلسفه‌ی خلقت عالم و وجود جهان پس از مرگ شک کرد و نقد دنیا را بر نسیه‌ی اُخری ترجیح داد؛ و این درست خلاف آن چیزی است که دین می‌خواهد. بنای خیام در سرودن رباعیاتش بر آزادی است درحالی‌که بنای دین، بر ترس و محدودیت است. انسان مؤمن هیچ‌گاه شادی و آسودگی را به معنای واقعی درک نمی‌کند؛ چون در هر عملی، سایه‌ی سنگین خدا را بر سر خود احساس می‌کند که از او می‌خواهد که از خوشی‌های دنیا دست بکشد؛ یا لااقل در چارچوب امر و نهی‌های إلهی به شادمانی بپردازد. انسان مؤمن نمی‌تواند از چرایی این محدودیت‌ها بپرسد؛ چون پرسش از چرایی کفر است و به قیمت آتش دوزخ تمام می‌شود. او تنها می‌تواند این چرایی‌ها را برای خود اثبات کند؛ چرا که می‌داند اگر در مسیر پرسش از چرایی‌ها به چیزی غیر از دین برسد، آتش هولناک دوزخ در کمینش است. پس لاجرم اگر هم از چرایی‌ها می‌پرسد، ته خط باید به اثبات وجود خدا و معاد برسد. باید برسد. پس همان به که زر نزند و لب فروبندد و به جای شک در دین و آموزه‌هایش، سر بر مهر و سجاده بساید و برای خودش ثواب جمع کند و از خود نپرسد که آیا این موجود موهوم، یعنی خدا، واقعاً وجودی خارج از ساخته‌های ذهن بشری دارد؟ و به فرض هم که وجود داشته باشد و چیزی به اسم دین هم برای بشر فرو فرستاده باشد؛ آیا تفسیری که زاهدان و عالمان از دین کرده‌اند، همانی است که خود خدا می‌خواسته است یا اینکه خدا آن قدرها هم که می‌گویند سختگیر نیست؟ انگار عمر خیام در دوران حیاتش گرفتاری‌های این روزهای ما را تجربه کرده است و همین تجربه‌ی مشترک است که رباعیات خیام را برای انسان ایرانی جذاب و دل‌نواز می‌کند.